@scientias.nl@rss-parrot.net
I'm an automated parrot! I relay a website's RSS feed to the Fediverse. Every time a new post appears in the feed, I toot about it. Follow me to get all new posts in your Mastodon timeline! Brought to you by the RSS Parrot.
---
Het laatste nieuws en achtergronden over wetenschap en technologie, o.a. over het heelal, nieuwe innovaties, onze planeet en de mens.
Site URL: scientias.nl
Feed URL: scientias.nl/feed
Posts: 44
Followers: 2
Het oprollen van een crimineel netwerk maakt het juist sterker: dit is waarom
https://scientias.nl/het-oprollen-van-een-crimineel-netwerk-maakt-het-juist-sterker-dit-is-waarom/
Published: December 23, 2025 18:00
Nieuw onderzoek laat zien hoe criminele netwerken zich herpakken na het ingrijpen door opsporingsdiensten. Criminele netwerken passen zich zo aan dat hun zichtbaarheid afneemt, terwijl ze doorgaan met hun activiteiten en die soms zelfs uitbreiden. In deā¦
Ongezond eten vergroot echt de kans op leverkanker: er gebeurt iets vreemds in levercellen na een vette hap
Published: December 23, 2025 16:00
Af en toe een vette hamburger en een frietje mayo moet kunnen, maar maak er geen gewoonte van. Nieuw Amerikaans onderzoek laat namelijk zien dat een vetrijk dieet een desastreuze impact heeft op je levercellen. Ze vallen terug in een toestand die hen opā¦
De aarde in een koelende trend? Nee hoor, maar Joe Rogan snapt het niet | Short
https://scientias.nl/de-aarde-in-een-koelende-trend-nee-hoor-maar-joe-rogan-snapt-het-niet-short/
Published: December 23, 2025 14:35
Diederik legt uit wat Joe niet snapt en waarom. Joe Rogan zegt in zijn podcast regelmatig dat de aarde āsuperkoelā is en dat we in een koelende trend zitten. Hij heeft gelijk over Ć©Ć©n ding: het klimaat fluctueert. Dat is zelfs hoe klimaatwetenschap ooit opā¦
Nieuw bewijs voor chemische oorsprong van de voedingsstoffen van het eerste leven
Published: December 23, 2025 14:00
In gesteente rond diepe onderzeese bronnen in de ZuidāChinese Zee hebben wetenschappers aanwijzingen gevonden voor een chemische reactie die stikstof omzet in voedingsstoffen zoals ammonium. Deze āabiotische stikstofreductieā kan een cruciale rol hebbenā¦
Waarom sommige mensen keer op keer de verkeerde keus maken
https://scientias.nl/waarom-sommige-mensen-keer-op-keer-de-verkeerde-keus-maken/
Published: December 23, 2025 12:00
Drink je in je favoriete kroeg toch weer dat glaasje te veel, kun je het niet laten om dat pak koekjes te kopen dat in de aanbieding is of durf je nog steeds niet de snelweg op omdat je er ooit een klein ongelukje had? Sommige mensen nemen keer op keer deā¦
RNA blijkt ook buiten de cel actief: nieuwe schakel in ons immuunsysteem
https://scientias.nl/rna-blijkt-ook-buiten-de-cel-actief-nieuwe-schakel-in-ons-immuunsysteem/
Published: December 23, 2025 10:00
RNA doet meer dan wetenschappers dachten. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het niet alleen Ćn cellen actief is, maar ook aan de buitenkant. Daar lijkt het immuuncellen te helpen bij het herkennen van indringers. Sinds jaar en dag staat in de biologieboekenā¦
āBedelgedragā van bijenmannetjes niet aangeleerd, maar aangeboren
https://scientias.nl/bedelgedrag-van-bijenmannetjes-niet-aangeleerd-maar-aangeboren/
Published: December 23, 2025 07:30
Uit een nieuw onderzoek blijkt dat een ingewikkelde bijendans haast volledig wordt aangestuurd door een eiwit. Mannelijke honingbijen, genaamd darren, kunnen niet zelf aan alle voedingsstoffen komen die ze nodig hebben. Daarom zijn ze afhankelijk vanā¦
Een blik naar binnen zonder schade: nucleaire methodes helpen de erfgoedsector te ontrafelen wat er in historische objecten verscholen zit
Published: December 22, 2025 17:53
In musea staan objecten die vaak honderden of zelfs duizenden jaren oud zijn. Het is niet alleen waardevol om te weten waarvoor zoān object werd gebruikt, maar ook waaruit de binnenkant bestaat, wie weet zit er wel een geheime boodschap verscholen die onsā¦
Romeinse soldaten in Brittanniƫ kampte waarschijnlijk massaal met darmparasieten
Published: December 22, 2025 16:00
Romeinse soldaten in het noorden van Engeland hadden niet alleen last van kou en modder: waarschijnlijk waren ook ernstige buikproblemen aan de orde van de dag. Onderzoekers onderzochten oud slib uit een rioolafvoer die hoorde bij een gemeenschappelijkeā¦
Chemtrails van vliegtuigen zijn niet gevaarlijk, althans niet waarom je denkt | Short
Published: December 22, 2025 15:14
Diederik maakte een video over chemtrails omdat Carice van Houten dat aan hem vroeg. Hierbij de uitleg: Carice van Houten krijgt er opvallend vaak berichten van volgers die vinden dat zij iets aan chemtrails moet doen. Dat is raar, want chemtrails bestaanā¦
Hubble observeert catastrofale botsing bij ster Fomalhaut
https://scientias.nl/hubble-observeert-catastrofale-botsing-bij-ster-fomalhaut/
Published: December 22, 2025 14:00
Astronomen hebben met de Hubble-ruimtelescoop een historisch schouwspel vastgelegd: twee enorme hemellichamen botsten frontaal op elkaar rond de zeer nabije ster Fomalhaut. Deze directe observatie van kosmische chaos, een eerste in zijn soort, toont deā¦
We overschatten vaak hoe boos mensen op ons zijn, maar daar zit een positieve kant aan
Published: December 22, 2025 12:00
We vertrouwen graag op ons gevoel, zeker als het gaat om het lezen van andermans emoties. Een frons, een korte stilte, een iets te snel getypte reactie op WhatsApp: we vullen moeiteloos in wat de ander zal voelen. Maar volgens een nieuwe studieā¦
Gigantisch hydrothermaal veld ontdekt voor de kust van Milos
https://scientias.nl/gigantisch-hydrothermaal-veld-ontdekt-voor-de-kust-van-milos/
Published: December 22, 2025 10:00
Een GrieksāDuitse onderzoeksexpeditie heeft voor de kust van het eiland Milos een uitgestrekt systeem van onderzeese hydrothermale bronnen ontdekt. De bronnen liggen op actieve breuklijnen en vormen een van de grootste bekende geothermische bronclusters inā¦
Sommige mierensoorten bouwen grotere kolonies door minder te investeren in het individu
Published: December 22, 2025 07:30
Uit een nieuw onderzoek blijkt dat kwaliteit niet altijd de beste optie is. Als je moet kiezen, ga je dan voor kwaliteit of voor kwantiteit? Nieuw onderzoek laat zien dat mieren die afweging al miljoenen jaren geleden hebben gemaakt. In een studie dieā¦
Hoe een kaakfossiel de perfecte kraamkamer werd voor oeroude babybijen
https://scientias.nl/hoe-een-kaakfossiel-de-perfecte-kraamkamer-werd-voor-oeroude-babybijen/
Published: December 21, 2025 17:00
In de Dominicaanse Republiek hebben Amerikaanse wetenschappers een grot vol fossiele botten, braakballen en prehistorische bijennesten blootgelegd. De insecten gebruikten de lege tandkassen in de kaken van kleine zoogdieren als veilige plek voor hunā¦
Kosmisch winterboeket: Chandraās blik op de donkere dagen
https://scientias.nl/kosmisch-winterboeket-chandras-blik-op-de-donkere-dagen/
Published: December 21, 2025 12:00
Voor de kortste dagen presenteert NASAās Chandra rƶntgentelescoop vier adembenemende composietbeelden die een kosmisch winterboeket vormen. Van vallende bladeren van gas tot een supernova-pompoen en een sterrentrui. De winter is begonnen. Terwijl bij onsā¦
Mysterieuze gammaflits heeft drie mogelijke verklaringen en Ć©Ć©n ervan zou historisch zijn
Published: December 21, 2025 10:02
Astronomen hebben nieuwe waarnemingen gedaan van de langste gammaflits ooit gemeten. Deze duurde honderden keren langer dan normaal. Niemand begrijpt voorlopig hoe dat kan. Astronomen hebben nu drie scenarioās die de bizarre uitbarsting zouden kunnenā¦
Waarom blauw licht van je smartphone niet slecht is voor het slapen gaan
https://scientias.nl/waarom-blauw-licht-van-je-smartphone-niet-slecht-is-voor-het-slapen-gaan/
Published: December 21, 2025 08:08
Is mijn gemiddelde schermtijd van meer dan 5 uur erg? Klopt het dat ik mijn telefoon beter niet kan gebruiken vlak voor het slapengaan? En heeft Gen-Z nou Ć©cht een aandachtsprobleem? Stefan van der Stigchel (Universiteit Utrecht) onderzoekt aandacht enā¦
Waarom het hebben van een orgasme niet voor iedereen een feest is
https://scientias.nl/waarom-het-hebben-van-een-orgasme-niet-voor-iedereen-een-feest-is/
Published: December 21, 2025 07:30
Voor veel mensen draait een orgasme om het voelen van plezier en ontspanning. Helaas is dat niet voor iedereen het geval. Vandaag is het Wereld Orgasmedag. De dag klinkt enigszins lollig en is door de activisten Donna Sheehan en Paul Reffell in het levenā¦
Zorgwekkend veel plastic aangetroffen in magen van Mediterrane zeevogels
https://scientias.nl/zorgwekkend-veel-plastic-aangetroffen-in-magen-van-mediterrane-zeevogels/
Published: December 20, 2025 18:00
Pijlstormvogels in de Middellandse Zee slikken veel meer plastic in dan dezelfde soort in de Atlantische Oceaan. Dat blijkt uit een nieuwe internationale studie van Wageningen Marine Research, gebaseerd op de maaginhoud van 529 vogels. De resultaten,ā¦
Vloeken is goed voor je: dit is waarom een stevige krachtterm je prestaties verbetert
Published: December 20, 2025 14:00
Een hamer die je met kracht op het topje van je duim plant, een laatste zware set in de sportschool of een medeweggebruiker die vlak voor je neus van baan wisselt zonder te kijkenā¦er zijn redenen genoeg om eens lekker te vloeken. Nou houd je vooral nietā¦
Kunnen we ooit weten of AI bewust is? Dat wordt moeilijk, zegt deze filosoof
https://scientias.nl/kunnen-we-ooit-weten-of-ai-bewust-is-dat-wordt-moeilijk-zegt-deze-filosoof/
Published: December 20, 2025 10:02
Chatbots worden steeds slimmer en menselijker. Maar betekent dat ook dat ze iets ervaren? Filosoof Tom McClelland legt aan Scientias.nl uit waarom we daar waarschijnlijk nooit achter gaan komen en waarom de techwereld dat misschien wel prima vindt. Als jeā¦
Kan kaas je echt beschermen tegen dementie?
https://scientias.nl/kan-kaas-je-echt-beschermen-tegen-dementie/
Published: December 20, 2025 08:00
Decennialang kregen we te horen: kies magere producten, want vet is slecht voor je. Maar nu blijkt dat het toch wat genuanceerder ligt. Het eten van kaas en room wordt in een nieuw Zweeds onderzoek namelijk gelinkt aan een lager risico op dementie. Is eenā¦
Wat is er zo bijzonder aan de pas ontdekte nieuwe soort spitssnuitdolfijn in de Westerschelde?
Published: December 19, 2025 18:00
Er is een nieuwe uitgestorven soort spitssnuitdolfijn ontdekt in de Westerschelde. Het dier leefde tussen de 8,1 en 7,5 miljoen jaar geleden en is net even anders dan zijn hedendaagse soortgenoten. De naam? Flandriacetus gijseni. Het eerste deel van zijnā¦
Vogelsnavel evolueert razendsnel tijdens de pandemie
https://scientias.nl/vogelsnavel-evolueert-razendsnel-tijdens-de-pandemie/
Published: December 19, 2025 16:00
Een nieuw onderzoek laat zien hoe snel evolutie plaats kan vinden. Toen de UCLA-campus in Los Angeles tijdens de pandemie bijna leeg was veranderde er iets opmerkelijks bij een vaste bewoner: de grijze junco. De snavel van deze stadsvogels werd in korteā¦
Bijlen voor mannen, potten voor vrouwen? Dit grafveld vertelt een ander verhaal
Published: December 19, 2025 14:04
Op school wordt de geschiedenis van de prehistorie uitgelegd aan de hand van plaatjes van mannen met bijlen en vrouwen die potten maken. Maar hoe weten we dat dit zo was? Is er bewijs voor deze rolpatronen? Uit recent onderzoek van de Universiteit Leidenā¦
Zeehonden zwemmen wat af: vaak worden landsgrenzen doorkruist om aan voedsel te komen
Published: December 19, 2025 12:00
Zeehonden houden zich niet aan landsgrenzen. Zo jagen ze vaak in de wateren van een ander land. Een nieuw onderzoek onder leiding van de University of St Andrews laat op een kaart zien waar grijze en gewone zeehonden wonen en waar ze jagen. Hieruit blijktā¦
Hoe je hersenen afstand bijhouden zonder dat je ook maar iets kan zien
https://scientias.nl/hoe-je-hersenen-afstand-bijhouden-zonder-dat-je-ook-maar-iets-kan-zien/
Published: December 19, 2025 10:00
Je brein beschikt over een ingebouwde afstandsmeter. Onderzoekers weten nu (waarschijnlijk) hoe die werkt. Onderzoekers van het Max Planck Florida Institute for Neuroscience (MPFI) ontdekten een nieuwe manier waarop de hippocampus van muizen afstand kanā¦
Op deze manier heb je het heelal nog nooit gezien
https://scientias.nl/op-deze-manier-heb-je-het-heelal-nog-nooit-gezien/
Published: December 19, 2025 07:33
Astronomische beelden zijn vaak spectaculair. Maar de prachtige kleuren die je ziet, zijn meestal gekozen om het plaatje mooi te maken, niet om te laten zien wat er werkelijk aan de hand is. Een nieuwe techniek draait dat om door met kleuren te vertellenā¦
Evolutie deel 5: Moderne Evolutie | Scientias Podcast 49
https://scientias.nl/evolutie-deel-5-moderne-evolutie-scientias-podcast-49/
Published: December 19, 2025 06:32
Deze aflevering gaat over de moderne evolutietheorie. Darwin en de zijnen wisten veel, maar ook heel veel niet. Wil je alles weten over de moderne theorie? Luister deze aflevering of begin bij aflevering 45 en verder (46, 47 en 48) voor alles over Darwinā¦
Wat een Harry Potter-quiz onthult over ondernemers in de echte wereld
https://scientias.nl/wat-een-harry-potter-quiz-onthult-over-ondernemers-in-de-echte-wereld/
Published: December 18, 2025 18:00
Uit nieuw onderzoek waar de Universiteit van Amsterdam aan meewerkte, blijkt dat een fictief persoonlijkheidssysteem, zoals de Zweinsteinafdelingen in Harry Potter, iets kan zeggen over hoe mensen in het echt naar ondernemerschap kijken. Het team vanā¦
Enorme slush puppy: de grootste maan van Saturnus is toch geen oceaanwereld
https://scientias.nl/enorme-slush-puppy-de-grootste-maan-van-saturnus-is-toch-geen-oceaanwereld/
Published: December 18, 2025 16:00
Titan staat al jaren bekend als een van de spannendste plekken in ons zonnestelsel: een maan met meren, regen en een oceaan met vloeibaar water. Maar nieuw onderzoek in Nature zet een dikke streep door dit verhaal. Onder het ijs van Saturnusā grootste maanā¦
Aardbevingen in Groningen voelen zwaarder dan in Japan, hoe zit dat? | Short
https://scientias.nl/aardbevingen-in-groningen-voelen-zwaarder-dan-in-japan-hoe-zit-dat-short/
Published: December 18, 2025 14:45
Diederik legt uit hoe het komt dat een aardbeving in Groningen zwaarder voelt dan in Japan. In Groningen hoor je vaak: āHet was maar 3.4.ā Maar dat cijfer vertelt niet wat bewoners echt meemaken. De magnitude zegt vooral hoeveel energie er vrijkwam bij deā¦
Webb stuit op bizarre, citroenvormige exoplaneet rond pulsar
https://scientias.nl/webb-stuit-op-bizarre-citroenvormige-exoplaneet-rond-pulsar/
Published: December 18, 2025 14:00
Astronomen hebben met de James Webb-ruimtetelescoop een unieke exoplaneet ontdekt die om een pulsar draait. De planeet, die door getijdenkrachten tot een citroen is vervormd, heeft een atmosfeer die voor een groot deel uit pure koolstofmoleculen bestaat.ā¦
Explosie van aantal mensen dat ADHD-medicijnen slikt: dit zijn de oorzaken
https://scientias.nl/explosie-van-aantal-mensen-dat-adhd-medicijnen-slikt-dit-zijn-de-oorzaken/
Published: December 18, 2025 12:00
Je hoeft niet lang door TikTok te scrollen tot je āeen vrouw met ADHDā tegenkomt. Ze komt altijd te laat, is chronisch haar sleutels kwijt en kan zich maar moeilijk concentreren. Het medicijngebruik tegen de stoornis laat eenzelfde stijgende lijn zien alsā¦
Kanker saboteert de biologische klok van het brein al in een heel vroeg stadium (en dat heeft grote gevolgen)
Published: December 18, 2025 10:00
Het menselijk lichaam draait op een strak geregisseerd dag-nachtritme. Maar nieuw onderzoek laat zien dat kanker die delicate timing al in een vroeg stadium kan ontregelen, met ingrijpende gevolgen voor het stressniveau, de slaapkwaliteit en zelfs hetā¦
Metabolieten in fossiele botten verraden wat een dier vroeger heeft gegeten
https://scientias.nl/metabolieten-in-fossiele-botten-verraden-wat-een-dier-vroeger-heeft-gegeten/
Published: December 18, 2025 07:30
In gefossiliseerde botten van dieren hebben onderzoekers voor het eerst metabolieten gevonden. Metabolieten zijn kleine moleculen die een rol spelen bij onder meer vertering en andere processen in het lichaam. Die chemische sporen vertellen niet alleenā¦
AI slurpt nu al evenveel energie als Nederland tijdens piekuren en het waterverbruik is nog gekker
Published: December 17, 2025 18:00
Hoeveel energie en water kost kunstmatige intelligentie? Techbedrijven houden die informatie liever voor zich. Alex de Vries-Gao, een onderzoeker van de VU Amsterdam, deed een poging om het te becijferen en het resultaat is confronterend. Sinds ChatGPTā¦
Waterstof als groene redder? Laten we toch maar voorzichtig zijn, zeggen onderzoekers
Published: December 17, 2025 16:05
Waterstof is volgens sommigen de schone energiedrager van de toekomst. Maar zo onschuldig is het gas niet: in de atmosfeer versterkt het indirect de opwarming van de aarde. Een internationaal team van onderzoekers heeft nu de wereldwijdeā¦
Waarom zetten we windmolens niet gewoon dichter bij elkaar? | Short
https://scientias.nl/waarom-zetten-we-windmolens-niet-gewoon-dichter-bij-elkaar-short/
Published: December 17, 2025 14:27
Diederik legt uit waarom dat niet handig is. Waarom zetten we windmolens eigenlijk niet dichter op elkaar? De vraag duikt regelmatig op, bijvoorbeeld op TikTok, en het antwoord is vooral: omdat windmolens elkaars opbrengst kunnen wegvagen. Een turbineā¦
Liefde als medicijn: een sterke relatie beschermt het hart
https://scientias.nl/liefde-als-medicijn-een-sterke-relatie-beschermt-het-hart/
Published: December 17, 2025 14:00
Bij een hartinfarct of andere hartaandoening is niet alleen de patiĆ«nt het slachtoffer. De pijn wordt ook gevoeld door de partner en andere mensen die dichtbij staan. Nieuw onderzoek maakt nu duidelijk dat een liefdesrelatie cruciaal kan zijn bij hetā¦
Amerikanen overschatten vaak hoeveel trollen er echt online te vinden zijn
https://scientias.nl/amerikanen-overschatten-vaak-hoeveel-trollen-er-echt-online-te-vinden-zijn/
Published: December 17, 2025 12:00
Uit een nieuw onderzoek blijkt dat Amerikanen vaak overschatten hoeveel gebruikers schadelijke content plaatsen. Als je veel op sociale media zit kan het best verleidelijk zijn om te denken dat er hele hordes aan trollen zijn: mensen die moedwillig ruzieā¦
Doorzichtige zebravissen laten zien wat stress met hun afweer doet
https://scientias.nl/doorzichtige-zebravissen-laten-zien-wat-stress-met-hun-afweer-doet/
Published: December 17, 2025 10:00
Als je gestrest bent, merk je dat in je lijf. Allerlei systemen, waaronder het immuunsysteem, worden beĆÆnvloed. Biologen Marcel Schaaf en Erin Faught van de Radboud Universiteit onderzoeken hoe dat werkt. Uit hun onderzoeken blijkt hoe stress het gedragā¦
Onopvallend fossiel blijkt boordevol unieke bijennesten te zitten
https://scientias.nl/onopvallend-fossiel-blijkt-boordevol-unieke-bijennesten-te-zitten/
Published: December 17, 2025 07:30
In een grot op het eiland Hispaniola hebben paleontologen iets heel bijzonders gevonden. Het gaat om sporen van oude bijen die hun nesten bouwden in holtes van fossielen. Het is de eerste keer dat zoān nest is gevonden in een onaangetast fossiel. Hetā¦